Malatya’nın eğitim hafızası ve isim değişiklikleri çıkmazı (liseler)

Daha önce ki, makalelerde vurguladığım gibi ‘’eğitim insanlığın var olması ile başlar ve ölümle son bulmayan bir süreçtir’’ demiştim.

Bir kentin ve yerleşim yerinin eğitimi de bu mihmalde insanların o kenti, beldeyi yerleşim yeri olarak seçmeleri ile başlar. İnsanlar varsa eğitim var demektir.

Malatya’nın da eğitimi elbette ki, çok eskiye dayanmaktadır.

Malatya, eski çağlardan beri Anadolu ve Ortadoğu’nun geçit veren kavşak noktasındadır.

Malatya’da M.Ö. 7000 yılında iskana başlandığı bilinmektedir.

Malatya yerleşkesi sırasıyla;

Hititler, Medler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar hüküm sürmüşler.

Bütün bu medeniyetlere ait eğitim sistemleri vardır.

Bizim ele alacağımız Yeni Tarih olarak adlandırdığımız yüzyılımızın tarihi ile ilgili…

Malatya ‘da Lise olarak eğitim veren eski eğitim kurumları;

Malatya Turan emeksiz Lisesi 1931 Yılına kadar medrese olarak varlığını sürdürmüştür. 1931 yılından 1933 yılına kadar Ortaokul okul olarak eğitim hayatına devam eden Turan Emeksiz 1933-1934 eğitim öğretim yılında Lise kademesi de açılmıştır. 1964- 1965 eğitim öğretim yılında ‘’Turan Emeksiz Lisesi’’ olarak eğitim öğretime devam etmiştir.

1984-1985 eğitim öğretim yılında ‘’Malatya Lisesi’’ olarak isim değişikliğine gidilmiştir. Bugün ‘’Malatya Lisesi’’ proje okulu olarak eğitim öğretim vermektedir.

Malatya İmam Hatip Lisesi;

1965 yılında açılan okul hala Anadolu Lisesi olarak eski ihtişamından uzak olarak eğitim öğretime devam etmektedir.

Yeşiltepe Lisesi (Şehit İbrahim Tanrıverdi Anadolu Lisesi);

1969 yılında Ortaokul olarak açılan okul 1975-1976 eğitim öğretim yılında lise kademesi açılmıştır. 2018-2019 eğitim öğretim yılında 2015 yılında şehit olan mezunu İbrahim Tanrıverdi adı verilmiştir.

Gazi Lisesi;

Gazi Lisesi 1971-1972 eğitim öğretim yılında Ortaokul olarak açılmıştır. 1974 yılında lise kademesi açılmıştır. Hala bu isim ile eğitim öğretime Anadolu Lisesi olarak devam etmektedir.

Sümer lisesi;

1960-1961 eğitim öğretim yılında ortaokul olarak açılan eğitim kurumu 1980-1981 eğitim öğretim yılında lise kademsi açılmıştır. Bugün ‘’Sümer Mesleki ve teknik eğitim Anadolu Lisesi’’ olarak eski günlerinden uzak bir şekilde ayakta…

Fatih Lisesi;

1973 yılında İmam Hatip lisesi bünyesinde açılan okul 1974 yılında Fatih lisesi olarak açılmıştır. Anadolu Lisesi olarak devam etmektedir.

Bunların yanı sıra ‘’Şehit Kemal Özalper Endüstri Meslek Lisesi’’ ve ‘’Yunus Emre Endüstri Meslek lisesi’’ Malatya’nın eğitimine damga vuran köklü eğitim kurumlarıdırlar.

Evet asıl vurgulamak istediğimize gelelim.

Son yıllarda okulların isimleri inanılmaz derecede değiştirildiler. Yukarıda kısa özet bilgi geçtiğim okullar bu kente dair vazgeçilmez birikime sahipler. Bu kentin ve ülkenin eğitimine inanılmaz katkı sunmuşlar.

Kent ve eğitim hafızalarımız bu okullar ile tarihe not edilmiş…

Özellikle kente dair eğitim hafızası olarak tarihe geçen bu okulların bazıları isim değişikliği ile kadim geçmişlerinden uzak olacaklar kanaati bende hakim…

Benimde mezunu olduğum ‘’Yeşiltepe Lisesi’’, ‘’Şehit İbrahim Tanrıverdi Anadolu lisesi’’ olarak adlandırılmış. Hiç kimse yanlış anlamasın Şehit ismi veya bir başka ad ile anılmasına kesinlikle karşı değilim lakin okulun isim değişikliği geçmişini yok saymaktadır. Şehitlerimiz bizim en kıymetlilerimizdir. Onların isimleri elbette ki, yaşatılmalı ama yeni açılan eğitim kurumlarında yaşatılması daha kıymetli olur kanısındayım.

Sümer Lisesi hepimizin hafızasında normal lise olarak geçmektedir. Mezunları ‘’Diploma kayıt örneği’’ aldıklarında ‘’ Sümer Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’’ olarak belge almaktalar. Bu da beraberinde büyük bir sorunu getirmektedir.

Malatya Lisesi keza öyle Türkiye’nin dört bir yanına yetişmiş insan gücü gönderen okul, mezunları ‘’Turan Emeksiz lisesi’’ mezunları olarak kendilerini tanıtmaktalar. Şu an öyle bir okul yok.

İsimlerini bu makalede zikr ettiğim okullar şehrimizin en eski ve köklü okullarıdırlar. Bunlar ilk isimleri ile bilinirler. İsim değişiklikleri kentin eğitim hafızasını silmek demektir. Bu okullar kesinlikle; fazlasıyla, eksiğiyle ilk isimleri ile var olmalılar. Yeni açılacak olan okullara elbette ki şehit isimleri veya farklı isimler verilmesi kıymetli...

Tarih kendini kendi ismi ile var eder. Örneğin yukarıda hüküm süren medeniyetlerin isimlerini değiştiremeyeceğimiz gibi…

Bir kentin kadimliği o kentin kadim eğitim kurumları ile var olmuştur.

Okumak hazinedir, okuduğunu tatbik etmek yaşamdır.