Kayısıyı tehlikeye atan hastalıklar!

ŞÜKRAN MALKOÇ

Kayısı ağaçlarında sıklıkla görülen Monilya hastalığı, kayısı bahçelerini 3 yıl kullanılamaz hale getiriyor. Ancak bunun dışında da kayısı ağaçlarını tehlikeye atan pek çok hastalık bulunuyor. Ağaçlarda görülen hastalıklarla alakalı konuşan Bitki Sağlığı Mühendisi Şevket Fidan, “Üreticilerimiz bu dönem en çok Monilya ve çil hastalığı ile karşı karşıya kalıyor. Yaz aylarındaki kurumaların nedeni ise en çok Bakteriyal kanser, Sytospora kanseri, Vertisillium solgunluğu ve Eutypa kanseri dediğimiz hastalıklardan kaynaklanıyor” dedi.

Kayısı ağaçlarının bakımı ve hastalıkları ile alakalı değerlendirme yapan Malatya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Mühendisi Şevket Fidan, bahçelerini ilaçlanması gerektiğini belirterek, ağaçlarda görülen hastalıklar noktasında bazı uyarılarda bulundu.

Öte yandan zamanında ilaçlamanın önemine de değinen Fidan, “Hastalığa yakalanmamak için mutlaka il ve ilçe tarım müdürlüklerine gelip ilaç reçetelerini yazdırsınlar. Yağmurlar başlamadan ağaçlarımızı doğru ilaçlarsak, bu hastalıktan kurtulmuş oluruz” ifadelerini kullandı.

Kayısı ağaçlarına iyi gelen ilaçtan bahseden Fidan, “Bilindiği üzere kanser hastalığı bitkilerde de görülmektedir. Bitiklerde bu hastalığı tedavi etmenin yolu ise doğru ilaçlamadır. O nedenle biz her zaman çiftçilerimize şunu söyleriz, ‘sonbahar ayına geldiğinizde mutlaka göztaşı ilacını kullanın.’ Çiftçilerimiz bunu son yıllarda ihmal ediyorlar. Aspirin nasıl ki insanlar için çok önemliyle göztaşı ilacı da kayısı bahçelerimiz için çok önem arz etmektedir” kelimelerine yer verdi.

“LÜTFEN HASTALIĞA YAKALANMAYALIM”

Dünyada ve ülkemizde yaşanan iklim değişiklikleri nedeniyle meyve ağaçlarında rastlanan hastalıklar hakkında önemli bilgiler aktaran Fidan, “Son yıllarda küresel ısınmadan dolayı yağış rejiminin değişmesi ile beraber görmediğimiz ya da hastalığın şiddetini ileri derecede görmediğimiz boyutlarla karşılaşabiliyoruz. Bunlardan en çok rastladığımız ise Monilya hastalığıdır. Çiçek döneminde Monilya hastalığına yakalanan ağaçlarımız neticesinde onlarca kayısı bahçemizi kaybettik. Yani bir meyve ağacı Monilya hastalığına yakalandığı zaman çiçekleri tamamen ölür ve kurur tekrar meyve gözlerinin açılması, yaprak ve meyve vermesi 2,5- 3 yılı bulur. Çiftçilerimize buradan uyarı yapmak istiyorum, ‘lütfen bu hastalığa yakalanmayalım.’ Çiftçilerimiz hastalığa yakalanmamak için mutlaka il ve ilçe tarım müdürlüklerine gelip ilaç reçetelerini yazdırsınlar. Yağmurlar başlamadan ağaçlarımızı doğru ilaçlarsak, bu hastalıktan kurtulmuş oluruz. Ama diyelim ki geciktik ve tembellik yaptık ilaçlamayı ihmal ettik. Birde üstüne yağmur yağarsa siz ağacınızı hastalığa yakalandırırsınız ki onunda şansı pek yok” değerlendirmesini yaptı.

“ÇİL HASTALIĞI DEMEK MADDİ KAYIP DEMEKTİR”

Çil hastalığın kayısıda maddi kayıplara yol açtığını belirten Fidan, “Çiçek dönemi bittikten sonra bahçelerimize çil dönemi gelecektir. Çil hastalığı da gerçekten çok önemlidir. Çünkü çil hastalığı demek maddi kayıp demektir. Yani siz çilli bir meyveyi Şire Pazarı’na götürdüğünüz zaman yüzde 50-60 oranında paranızı eksik veririler. Bunu yaşamamak için de doğru ilaçlama şarttır. Şimdi sonbahar döneminde yapılan göztaşı ilacı çilin birinci, pembe tomurcuk döneminde yapılan göztaşı ve bakır karışımı ile yapılan ise ikinci ilacıdır. Daha sonra meyveleri ilk oluştuğu zaman bizim mutlaka burada çil ilacı kullanmamız lazım ki kayısımıza çil bulaşmasın. Diyelim ki ilaçlamayı zamanında yapmadık, meyvenin büyümesini bekledik. Eğer meyvenize yağmur da değerse ağaçlarınızda yüzde 100 çil enfeksiyonu görülecektir. Hastalıktan sonra siz en kaliteli ilacı kullansanız da tedavi edemiyorsunuz” şeklinde konuştu.

Kayısı ağacında rastlanan hastalıkların açıklayan Fidan, ifadelerine şöyle devam etti:

“Üreticilerimiz bu dönem en çok Monilya ve çil hastalığı ile karşı karşıya kalıyor. Yaz aylarındaki kurumaların nedeni ise en çok Bakteriyal kanser, Sytospora kanseri, Vertisillium solgunluğu ve Eutypa kanseri dediğimiz hastalıklardan kaynaklanıyor. Kanserleri doğru kültürel önlemler alınmazsa ve budama aletlerinin temizliğine önem verilmezse bu hastalıklar daha çok yayılır.

Bakteriyal kanser: Bakteriler kanserlerin kenarlarındaki kabuk dokusunda kışı geçirir. İlkbaharda bakteri bu kanserlerde çoğalmaya başlar ve yağmurla çiçek ve genç yapraklara yayılır. Gözlerdeki çatlaklardan ve budama yerlerindeki yaralardan bitkiye girer.

Sytospora kanseri hastalığı: Gövde, ana dal ve yan dallarda kanser, daha ince dallarda ise kuruma ve geriye doğru ölüm şeklinde ortaya çıkıyor. Daha çok ilkbahar ve sonbaharda yaralardan bulaşıp, kış donları sırasında oluşan kabuk çatlaklarından ve sonbaharda dökülen yaprak üzerinden geçiyor.

Vertisillium solgunluğu: Hastalık dallarda kuruma veya ağacın tümden ölmesi biçiminde ortaya çıkar.”